1. Những vất vả của tài xế xe container

1.1. Điều kiện để trở thành tài xế xe cont

Tùy thuộc vào từng loại xe và từng tải trọng vận tải mà lái xe phải học loại bằng lái theo từng cấp hạng riêng để điều khiển từng loại xe tương ứng. Theo quy định của bộ Giao thông vận tải Việt Nam, muốn lái xe container, lái xe phải có bằng lái xe hạng FC.

Bằng lái xe FC là hạng bằng lái được cấp cho người lái xe ô tô điều khiển các loại xe được quy định tại giấy phép lái xe (GPLX) hạng C có kéo rơ moóc, ô tô đầu kéo sơ mi rơ moóc (cả xe container) và được điều khiển các loại xe quy định cho GPLX hạng B1, B2, C, và hạng FB2. Bằng lái xe FC có thời hạn 5 năm.

Ngoài ra, tài xế xe cont phải đạt tiêu chuẩn về sức khỏe, chịu được áp lực công việc, thần kinh vững và luôn đề cao đạo đức nghề nghiệp.

1.2. Lương của tài xế xe cont và những chi phí phải chi

Nhiều đồn thổi cho hay công việc lái xe container cho thu nhập cực kỳ cao, trên dưới 10 triệu đồng/ tháng. Nhìn chung từ các website tuyển dụng, lái xe container có thể nhận được mức thù lao trên 20 triệu/ tháng, có tài ít hơn thì tầm 10-15 triệu/ tháng hoặc 7-9 triệu cho lái mới,.. mức thu nhập này khá cao so với mặt bằng lương chung ở nhóm ngành phổ thông, thậm chí văn phòng.

Tuy nhiên, mức lương còn phụ thuộc vào đơn hàng tháng, thâm niên nghề, kỹ năng điều khiển vô lăng, quy mô công ty, các mối quan hệ hay khu vực làm việc nữa, cũng sẽ góp phần gia tăng mức thu nhập cho tài xế.

1.3. Những khó khăn khi làm tài xế xe cont

Mặc dù lương cao nhưng công việc của một tài xế xe cont sẽ cực kỳ vất vả trong điều kiện vô cùng khó khăn và áp lực. Không như nhân viên văn phòng, nơi làm việc chính của tài xế sẽ là cabin, kho hàng hay kho bãi. Do chính sách phân luồng giao thông (chỉ được phép đi một số tuyến đường nhất định), tài xế sẽ chủ yếu làm việc về đêm, liên tục lái xe trong nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày nếu là lái xe container đường dài liên tỉnh, điều này đòi hỏi tài xế phải có sức khỏe tốt và sức bền để duy trì công việc. Nghề này cũng có xác suất rủi ro cao hơn so với những công việc bình thường khác, vì chỉ cần một chút bất cẩn cá nhân như buồn ngủ, làm việc riêng khi lái là có thể gây ra tai nạn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng của bản thân, người khác hoặc tài sản của công ty.

Bên cạnh đó, chế độ ăn uống và nghỉ ngơi không ổn định, cùng với vấn đề làm việc suốt đêm, khiến nhiều tài xế dễ sa vào con đường ma tuý, có xu hướng sử dụng chất kích thích để làm bản thân tỉnh táo hơn, hoặc bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội khác. Từ đó làm sức khỏe suy yếu nhanh chóng, và cũng dễ hại thân.

1.4. Những kinh nghiệm để lái xe container an toàn.

1.4.1. Di chuyển trong tốc độ cho phép

Theo các tài xế lái xe container lâu năm, xe container nên chạy ở tốc độ khoảng 45-50km/h là tốt nhất; với vận tốc này, lái xe có đủ thời gian và sự bình tĩnh để xử lý những tình huống (dù bất ngờ) xảy ra trong suốt thời gian cầm lái. Và đặc biệt là tuyệt đối không phanh gấp trong mọi trường hợp.

Do xe container có tải trọng và kích thước khổng lồ nên mọi thao tác với xe đều cần có thời gian để thực hiện. Tuyệt đối không được phanh gấp khi đầu kéo và rơ moóc không nằm thẳng trên một trục; nếu thắng gấp sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng lật xe.

1.4.2.​ Không bao giờ chủ quan

Theo thống kê, phần lớn các tai nạn giao thông xảy ra thường là do sự chủ quan của các tài xế. Điều này càng đúng đối với lái xe container. Việc có quá nhiều điểm mù cộng với tình trạng mất ngủ kéo dài rất dễ khiến lái xe rơi vào trạng thái mệt mỏi, thiếu tỉnh táo; do đó không xử lý kịp những chướng ngại vật xuất hiện bất ngờ trên đường. Ngoài ra, việc đùa giỡn, ăn uống hay nghe điện thoại khi đang điều khiển xe cũng cực kỳ nguy hiểm.

1.4.3. Luôn luôn bình tĩnh

Chỉ khi bình tĩnh, lái xe mới nhanh chóng tìm ra hướng xử lý các tình huống (dù bất ngờ) xảy đến như xe máy băng đầu xe, quẹo cua hay quay đầu,…Ngoài ra, để lái xe container an toàn, lái xe còn phải lái đúng tải trọng cho phép; đề cao đạo đức nghề nghiệp; thường xuyên nâng cao nghiệp vụ lái xe;…

2. Kinh nghiệm để làm việc với tài xế xe container

Như đã chia sẻ ở trên, các tài xế xe container phải đáp ứng được nhiều tiêu chí, cũng cần đánh đổi rất nhiều thứ để có thể hoàn thành tốt công việc này. Tuy nhiên, do môi trường làm việc phức tạp, trình độ văn hóa thấp cộng với ý thức kỷ luật chưa cao nên rất khó bắt họ chấp hành công việc nghiêm túc, gây đau đầu cho các bộ phận liên quan như quản lý, điều hành, kế toán.

2.1. Kinh nghiệm làm việc với tài xế xe container của điều độ

Phải quản lý như thế nào khi một điều độ viên chỉ ngồi văn phòng hay bãi xe, nhưng phải nắm rõ mọi vấn đề liên quan tới tài xế - người thường xuyên làm việc trên cabin, trên khắp các nẻo đường? Rất nhiều người đã chia sẻ rằng: “Đa số những người làm điều phối vận tải thường còn trẻ, nhỏ tuổi hơn các tài xế lão làng chạy xe cont, vì thế thường xuyên xảy ra tình trạng trên nói dưới không nghe”. 

Đầu tiên là về vấn đề điều phối: Nếu bản thân người điều hành không nắm rõ những thông tin của tài xế cùng đầu xe họ phụ trách, thì sẽ khá khó khăn trong vấn đề này. Cần kết hợp cả kiến thức lẫn kinh nghiệm để điều phối việc giao hàng hiệu quả, phải nắm rõ lịch trình của từng xe, kỹ năng chuyên môn (như hay đi đường dài, đường khó đi) và tính cách (có cẩn thận hay không) của tài để sắp xếp kế hoạch vận chuyển cho phù hợp. Bên cạnh đó, cần đảm bảo sự công bằng, phân bổ đều sản lượng, cũng như mức độ khó khăn cho mỗi tài xế để tránh trường hợp một người quá nhiều hoặc quá ít chuyến, hoặc trường hợp tranh giành nhau những chuyến “hàng ngon, dễ đi”.

Song song đó, điều phối viên luôn phải túc trực bên cạnh điện thoại hay những nhóm zalo để nhắc nhở tài xế lấy cont, chụp ảnh, kiểm tra các thông tin liên quan đến đơn hàng vì các bác xế rất hay nhầm lẫn số cont, số seal gây ra những rắc rối không đáng có… và vô vàn những vấn đề khác. Có thể nói, để điều phối một đội xe cont thực sự không hề dễ dàng chút nào.

Thứ hai là về vấn đề tài chính: bản thân người điều phối vận tải phải có sự linh hoạt khéo léo và đôi khi phải hơi nghiêm khắc với tài xế, không cho ứng tiền bừa bãi mà phải quản lý chặt vấn đề thu/chi, tạm ứng/hoàn ứng của tài xế. Thực tế, có rất nhiều trường hợp tài xế lạm chi trên số tiền tạm ứng của công ty hoặc kê khống chi phí, làm giả chứng từ để phục vụ cho mục đích cá nhân, vì vậy cần kiểm tra kỹ tính minh bạch, chính xác đối với mỗi hoá đơn chứng từ mà tài xế mang về và truy thu đầy đủ các số tiền tạm ứng còn dư của mỗi tài xế. 

Thứ ba về vấn đề phương tiện: Giá trị của mỗi chiếc xe đầu kéo là không hề nhỏ, chưa kể các trang thiết bị đi kèm xe. Vì thế việc giao một tài sản có giá trị lớn cho người khác cũng cần phải có sự giám sát chặt chẽ. Điều độ cần kết hợp chặt chẽ với công ty, thường xuyên kiểm tra lại các trang thiết bị đi theo xe, cùng với các chi phí liên quan đến vấn đề sửa chữa, bảo dưỡng, giảm vấn đề tiêu cực thấp nhất xuống có thể. 

2.2. Kinh nghiệm làm việc với tài xế xe container của kế toán

Nếu như công việc kế toán của một doanh nghiệp bình thường đã đủ nhức đầu và phức tạp với những công nợ, thuế của doanh nghiệp; thì công việc của một kế toán doanh nghiệp container còn nhiều và áp lực gấp bội, vì đối tượng mà họ phải làm việc cùng thực sự rất khó tương tác.

Đầu tiên là việc quản lý chi thu tiền tạm ứng:

Rất nhiều doanh nghiệp có văn hóa tạm ứng “1 cục” với số tiền khá lớn để tài xế chi tạm trong vài ngày, vài tuần, điều này dẫn đến nguy cơ bị chiếm dụng tiền tạm ứng khá cao. Tài xế thường có thói quen chậm giải chi, để lâu làm thất lạc chứng từ, và gây tắc nghẽn, dồn việc cho kế toán vào cuối tháng. Mâu thuẫn và xung đột cũng gia tăng khi kế toán viên phải tiếp tục giải quyết tạm ứng thêm cho tài xế để thực hiện nhiệm vụ trong khi khoản tạm ứng cũ vẫn chưa được giải chi và hoàn ứng đầy đủ. Chưa kể trường hợp tài xế cùng nhân viên điều hành cấu kết chiếm dụng tiền, hoặc làm giả chứng từ, kê khống chi phí. Hầu hết kế toán viên đều phải “nằm kèo dưới” hoặc năn nỉ để tài xế chịu thực thi nhiệm vụ giải chi.

Giải pháp của kế toán trong trường hợp này là duy trì mối quan hệ với tài xế, kiểm soát tốt tình hình bằng cách nhắc nhở, đôn đốc các bác tài giải chi đúng tiến độ. Nhiều công ty hiện đã chia nhỏ số tiền tạm ứng, để bắt tài xế giải chi nhanh hơn, giãn khối lượng công việc ra cho kế toán.

Tiếp theo là về vấn đề lương và hoa hồng cho tài xế: 

Đối với đa số doanh nghiệp vận tải, lương tài xế thường bao gồm Lương cơ bản (lương cứng) và lương sản lượng (khoán chuyến), việc này đòi hỏi kế toán phải nắm chi tiết kế hoạch điều xe của nhân viên điều hành để ghi nhận sản lượng, làm cơ sở tính lương, thưởng hoặc tiền bồi dưỡng thêm cho tài xế (nếu có). Tiền lương của tài xế cũng phải cập nhật đầy đủ số ngày nghỉ, cấn trừ lại các khoản tạm ứng cá nhân phát sinh trước đó, nên bắt buộc kế toán phải ghi nhận đầy đủ kịp thời các giao dịch với tài xế, có biên bản rõ ràng và cần kiểm tra lại thật kỹ mỗi khi hạch toán lương để tránh nhầm lẫn gây tranh chấp giữa các tài xế, điều độ và kế toán, và hạn chế thất thoát tài chính cho công ty. Cho nên khối lượng công việc của kế vừa nhiều, vừa trở nên áp và tốn nhiều thời gian.

Thấy được bất cập trong lối vận hành, quản lý thủ công nên nhiều doanh nghiệp đã đầu tư sử dụng phần mềm vận tải để giảm bớt những khó khăn, bất cập cho kế toán, cũng như toàn bộ doanh nghiệp. Việc ghi nhận thông tin và link tự động, cấn trừ tự động sẽ giúp giảm bớt sai sót, đồng thời kiểm tra dễ dàng hơn. Phần mềm vận tải vừa giúp kế toán theo dõi sát sao các khoản thu - chi, tạm ứng, vừa hỗ trợ tính lương tài xế rõ ràng, đầy đủ, có bằng chứng xác thực, tránh được mâu thuẫn xung đột giữa các bên liên quan. Đồng thời, đây cũng là công cụ làm việc hiệu quả, giúp tiết kiệm thời gian, giảm bớt khối lượng công việc đáng kể cho kế toán viên.

2.3. Kinh nghiệm làm việc với tài xế xe container của người quản lý

Như đã chia sẻ ở bài Thế khó của doanh nghiệp vận tải, để thành lập một doanh nghiệp vận tải thì nguồn vốn ban đầu cùng với các chi phí vận hành khác cũng không hề nhỏ, và việc quản lý nhân sự, tài xế cũng vô cùng phức tạp.

Bản thân người quản lý khi làm việc với anh em tài xế phải “có nhu có cương”, thông cảm và thấu hiểu cho hoàn cảnh/công việc của họ nhưng đôi khi cũng phải có sự mạnh mẽ, quyết liệt trong những tình huống nhất định. Có như thế, giữa công ty và tài xế mới có sự gắn kết lâu dài.

Đặc biệt, cần xây dựng chính sách thưởng - phạt dành riêng cho tài xế, quy định rõ những trường hợp nào thì công ty sẽ chịu trách nhiệm, trường hợp nào tài xế chịu trách nhiệm, và làm việc với nhau phải có văn bản/biên bản bàn giao rõ ràng chứ không nói miệng để tránh xảy ra những tranh chấp, mâu thuẫn khó giải quyết.

Hiện nay, có không ít doanh nghiệp vận tải đã và đang thực hiện chuyển đổi số: ứng dụng công nghệ phần mềm và thay đổi phương thức làm việc, xây dựng quy trình làm việc chuyên nghiệp cho cả nhân sự văn phòng và tài xế. Phương pháp này vừa giúp quản trị doanh nghiệp toàn diện; vừa lưu trữ thông tin đầy đủ, chính xác theo thời gian thực, cho phép tạo lập kế hoạch vận chuyển, điều phối giao hàng thuận tiện nhanh chóng; hỗ trợ cấp quản lý kiểm tra công việc dễ dàng; đồng thời gián tiếp đưa tài xế vào một khuôn khổ làm việc có quy tắc và chuyên nghiệp hơn, giảm thiểu và khắc phục được các rủi ro, sai sót trong vấn đề số liệu, quản lý tiền bạc; giúp cho mọi thông tin được minh bạch hơn và có nhiều cơ sở dữ liệu để phát hiện tiêu cực.

Trên đây là những chia sẻ về kinh nghiệm khi làm việc với đội tài xế xe Container của các Bộ Phận khác nhau. Hy vọng sẽ giúp các doanh nghiệp có được những góc nhìn mới về tài xế và cùng xây dựng phương pháp chung để giúp Doanh Nghiệp ngày một phát triển hơn. Nếu doanh nghiệp mình còn đang loay hoay trong vấn đề tìm hiểu giải pháp công nghệ, thì xin mời tham khảo Bài Viết Phần mềm vận tải hiệu quả nhất hiện nay? để có thêm sự lựa chọn nhé!

Công Ty Cổ Phần Giải Pháp Số LogisViet

Văn Phòng: 81/23 Hoàng Hoa Thám, Phường 06, Quận Bình Thạnh, TP.HCM

SĐT: 0988 16 77 02

Nguồn: Quỳnh Hương