CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU ĐỨT ĐOẠN - VẬN TẢI VIỆT LAO ĐAO

CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU ĐỨT ĐOẠN - VẬN TẢI VIỆT LAO ĐAO

2022-11-25 - Quỳnh Hương - 3200

4.9/5 Đánh giá - 5 Bình chọn

Sau hai năm đại dịch covid hoành hành, nền kinh tế tưởng chừng như dần đi vào ổn định thì lại bắt đầu đối diện với những cơn sóng mới, khiến cho chuỗi cung ứng toàn cầu đứt đoạn ngày một nghiêm trọng hơn, đẩy nền kinh tế đến bờ vực suy thoái. Không nằm ngoài vòng xoáy ấy, các doanh nghiệp Việt Nam cũng chịu chung số phận, đặc biệt là nhóm ngành vận tải. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, thực trạng của chuỗi cung ứng hiện nay và những khó khăn mà các doanh nghiệp Vận Tải nước nhà đang phải “gồng mình chịu đựng”, hãy cùng LogisViet tìm hiểu qua bài viết “Chuỗi cung ứng toàn cầu đứt đoạn - Vận tải Việt lao đao” dưới đây nhé!

 

1.1. Nguyên nhân và thực trạng chuỗi cung ứng toàn cầu đứt đoạn

1.1. Hệ luỵ của dịch covid

Đại dịch Covid-19 là một thảm hoạ của nhân loại, đã tàn phá chuỗi cung ứng toàn cầu do đóng cửa biên giới khá lâu. Mặc dù hiện tại chúng ta đã khống chế được đại dịch này nhưng hậu quả nó gây ra chúng ta vẫn đang phải gánh chịu và khắc phục từ từ. Hoạt động logistics không thông suốt, hiệu quả hoạt động của các cảng thấp hạn chế sự vận hành bình thường của chuỗi cung ứng.

1.2. Căng thẳng Nga – Ukraine

Thế khó chồng thế khó khi Tình hình xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine hiện nay đã cắt đứt nhiều tuyến đường vận chuyển quan trọng, buộc các công ty vận tải phải tạm ngừng cung cấp dịch vụ, còn giá cước hàng hoá đang tăng vọt gây gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Theo bà Rabinowitz, tác động từ căng thẳng Nga-Ukraine đối với từng ngành công nghiệp sẽ là khác nhau và phụ thuộc vào thời gian của cuộc đụng độ, nhưng chắc chắn chúng sẽ tạo ra ảnh hưởng lớn hơn, do chuỗi cung ứng vốn đã bị tổn thương. Luật sư Laura Rabinowitz nói: “Vẫn còn tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng tại các khu cảng biển ở Mỹ. Điều đó đã đẩy chi phí vận chuyển lên đỉnh điểm và việc nhiều nhà máy tại châu Á phải đóng cửa để đối phó với dịch bệnh vẫn là một vấn đề."

Phòng Vận tải biển Quốc tế (ICS) mới đây cảnh báo rằng, chuỗi cung ứng toàn cầu đứt đoạn có thể trở nên tồi tệ hơn do sự thiếu hụt đội ngũ vận chuyển, sự dịch chuyển của nguồn cung năng lượng và thực phẩm liên quan tới căng thẳng Nga-Ukraine.

1.3. Tắc nghẽn kênh đào Suez

Mặc dù sự việc tắc nghẽn kênh đào Suez đã xảy ra từ cuối tháng 03/2022 nhưng hệ luỵ của điều đó vẫn còn ảnh hưởng đến hiện tại. Việc tắc nghẽn đã gây cước vận tải hàng hóa leo thang không có điểm dừng, gây hệ luỵ đến các kênh đào, cảng khác ùn tắc toàn cầu kéo dài nên liên tục nảy sinh các rắc rối mới như chi phí lưu cảng tăng cao, phụ phí…, gây liên lụy đến hoạt động vận tải đa phương thức và các doanh nghiệp trên toàn cầu, khiến cho tình trạng chuỗi cung ứng đứt gãy ngày một nghiêm trọng hơn.

1.4. Biến đổi khí hậu làm chuỗi cung ứng đứt đoạn

Tình trạng nóng lên của Trái Đất đã khiến khí hậu có nhiều biến đổi. Tháng 9/2022 Trung Quốc đã hứng chịu đợt hạn hán kỷ lục làm tê liệt hoạt động kinh tết khắp vùng Tây Nam Trung Quốc. Các nhà máy tại đây đã đóng cửa dẫn đến việc đóng băng chuỗi cung ứng cho ô tô, điện tử và các hàng hóa khác vốn bị gián đoạn trong ba năm qua do đại dịch. Theo cảnh báo của Ông Moses Ojeisekho - Giám đốc điều hành mảng Tái bảo hiểm tại Swiss Re: “Biến đổi khí hậu sẽ có tác động lâu dài hơn đến chuỗi cung ứng toàn cầu so với đại dịch COVID-19”. 

Tương tự, theo nghiên cứu của tổ chức môi trường Hòa Bình Xanh (Green Peace), 3 doanh nghiệp lớn của ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản gồm Toyota, Honda và Nissan đang đứng đầu trong danh sách các hãng xe đối mặt với rủi ro cao từ biến đổi khí hậu khi phải đối mặt với một số thách thức như bão, lũ lụt, nhiệt độ tăng cao và thiếu nước sản xuất trong những năm tới.

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, sự gián đoạn như vậy có thể ngày càng thường xuyên hơn đối với các doanh nghiệp cung cấp linh kiện và sản phẩm từ khắp nơi trên thế giới do biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt đi kèm, đồng thời tiếp tục phá vỡ hệ thống logistics toàn cầu.

Vẫn còn nhiều điều chưa biết về tình trạng nóng lên của trái đất sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nông nghiệp, hoạt động kinh tế và thương mại trong những thập kỷ tới. Nhưng một xu hướng đang diễn ra ngày một rõ ràng hơn là các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, bão lụt và cháy rừng đang diễn ra ngày một thường xuyên hơn và ở nhiều khu vực hơn. Ngoài số người bị thương và tử vong gia tăng, những thảm họa này có khả năng tác động tiêu cực đến các chuỗi cung ứng toàn cầu, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hàng, khiến giá cả tăng cao.

2. Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng tại Việt Nam

Trong lúc chuỗi cung ứng toàn cầu đứt đoạn, nền kinh tế thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tình hình lạm phát của các quốc ngày càng tăng khiến người dân người càng e dè trong chi tiêu hằng ngày, đã khiến cho ngành logistics bị chững lại, nhiều doanh nghiệp Việt Nam như đang "ngồi trên lửa"

2.1. Đứt gãy nguồn cung nguyên liệu

Việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu khiến giá nguyên liệu tăng cao, nhiều doanh nghiệp có số lượng hàng tồn kho đang cao nhất 10 năm trở lại đây. Cùng với đó là tình trạng thiếu nguyên liệu đầu vào của không ít ngành nghề. Có những doanh nghiệp sản xuất sụt giảm sản lượng đến hơn 50%.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp cho biết đang bị tác động mạnh từ chính sách "zero Covid-19" của Trung Quốc. Hàng loạt doanh nghiệp sản xuất hàng dệt may, da giày, điện tử, nhựa... vốn phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu Trung Quốc đang chịu ảnh hưởng nặng nề, thậm chí đối diện nguy cơ phải hủy đơn hàng, không thể sản xuất dù đang trong giai đoạn cao điểm phục hồi, đơn hàng dồi dào. Tình trạng giảm công suất, có nguy cơ kéo dài thời gian sản xuất, chậm giao hàng diễn ra phổ biến. Nhiều doanh nghiệp may mặc tại TP. HCM đang tìm cách xoay xở, bổ sung nguồn cung nguyên phụ liệu tạm thời.

2.2. Doanh Nghiệp sụt giảm đơn hàng

Năm 2022, ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga – Ukraine cũng như  rủi ro lạm phát và suy thoái tại các nền kinh tế lớn (Mỹ, châu Âu), người dân toàn cầu có xu hướng thắt chặt chi tiêu, tập trung vào những mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, thực phẩm, do đó phần nào ảnh hưởng đến đơn hàng của các doanh nghiệp gia công. Ngoài ra, sau dịch Covid-19, Việt Nam tăng cường xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp ở Mỹ, châu Âu đã mua dự trữ nhiều hàng hóa trước đó, nên những tháng cuối năm này nhu cầu mua hàng giảm đi. 

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Văn Khánh, phó chủ tịch Hội Da giày TP.HCM, xác nhận nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực đang chịu áp lực lớn vì đơn hàng giảm mạnh. 

Cụ thể, sản lượng xuất khẩu đã giảm ít nhất 30% so với lúc ổn định, trong đó Mỹ và châu Âu chiếm khoảng 60-70% lượng hàng giày da xuất khẩu của VN nhưng đang giảm mạnh lượng mua vì người dân thắt chặt chi tiêu.

"Nhiều đối tác thời điểm này ngưng hẳn nhập khẩu vì lượng hàng tồn kho đang nhiều, đặc biệt là hai thị trường lớn là Mỹ và Châu Âu. Một số cam kết sẽ nhập thêm nhưng chỉ khi nào hàng tồn được bán hết, nhưng khi nào bán hết thì không ai khẳng định. Các khó khăn trên khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất cầm chừng", ông Khánh thông tin.

3. Vận tải việt lao đao

Trước tình trạng "đứt gãy" chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp vận tải cũng đang gồng mình ứng phó với khó khăn.

Đầu tiên phải kể đến tình trạng bán xăng dầu nhỏ giọt: Tưởng chừng sau một năm covid đau thương, nền vận tải Việt Nam sẽ có những khởi sắc tốt đẹp bởi sản xuất hàng hóa tăng cao, đơn hàng xuất nhập khẩu tấp nập. Nhưng xung đột Nga – Ukraine đã làm cho thế giới rơi vào tình trạng thiếu nguồn cung năng lượng, chất đốt. Tình hình xăng dầu khan hiếm khiến cho giá cước tăng cao, đẩy vận tải việt đến bên bờ vực khó khăn hơn.

 

Thứ hai là thị trường logistics Việt Nam chững lại: khi tình hình xăng dầu được điều tiết, cơ hội cho các doanh nghiệp vận tải trở mình đã tới, thì thị trường sản xuất và tiêu dùng lại rơi vào tình huống bấp bênh khi hàng ngàn Doanh Nghiệp sản xuất Việt Nam phải đóng cửa vì thiếu đơn hàng quốc tế; sa thải người lao động để cắt giảm chi phí. Doanh nghiệp vận tải lao đao vì xe đậu bãi nhiều, không có hàng chạy nhưng vẫn gồng mình gánh nhiều lệ phí, phụ phí khác.

 

Thứ ba là ngành vận tải biển đang đối mặt với một vấn đề mới là quá nhiều container. Hiện nay, giá cước vận tải container đường biển hiện đang tụt nhanh; hoạt động vận tải container trên các tuyến đường biển từ châu Á tới Mỹ cũng giảm mạnh; làm cho các deport được sử dụng để chứa container đều đang trong tình trạng đầy. Điều này chỉ ra nhiều dấu hiệu về suy giảm trong nhu cầu tiêu dùng trên toàn cầu và suy thoái kinh tế, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng đang diễn ra. Người phát ngôn của Container xChange cho biết, từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 12, có 14% số chuyến đã bị hủy trên các tuyến vận tải container chính. Gần 60% trong số 200 công ty giao nhận, công ty kinh doanh hàng hóa và công ty vận chuyển mà đã trao đổi trong một cuộc khảo sát vào tháng trước cho biết, họ đang phải vật lộn với những rủi ro địa chính trị, kinh tế và chính trị đã gây áp lực giảm đối với tiêu dùng và nhu cầu đối với container. 

Khó khăn chồng chất khó khăn. Một tương lai “u ám” đã và đang bao trùm lên nền vận tải Việt!


 

Nguồn: Quỳnh Hương

Bài viết liên quan

Đăng ký dự hội thảo phần mềm vận tải
Đăng ký lịch hẹn demo phần mềm
1Facebook Messenger  Zalo